20 najczęstszych błędów początkujących w BJJ.
Brazylijskie Jiu-Jitsu (BJJ) to nie tylko sport, ale i sztuka, w której drobne detale decydują o zwycięstwie lub porażce. Dla początkujących, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę na macie, pierwsze miesiące mogą być frustrujące – zwłaszcza gdy błędy powtarzają się, a progres wydaje się wolniejszy, niż by się chciało. W tym artykule omówimy najczęstsze błędy popełniane przez początkujących w BJJ oraz podpowiemy, jak ich unikać.
Podstawowe błędy techniczne w BJJ.
W Brazylijskim Jiu-Jitsu (BJJ) można mówić o błędach technicznych, ale są one często uzależnione od kontekstu, sytuacji i poziomu zaawansowania zawodnika. Techniki uznawane za błędne w jednym scenariuszu mogą być skuteczne w innym, jeśli są odpowiednio dostosowane do danej sytuacji. Kluczowe jest zrozumienie zasad biomechaniki, balansu i kontroli, co pozwala świadomie łamać konwencjonalne reguły w celu osiągnięcia przewagi.
1. Łatwe oddawanie podchwytów (underhooków).
Podchwyt, czyli po angielsku underhook, to jedna z najważniejszych pozycji w BJJ, pozwalająca na kontrolę i przejęcie inicjatywy. Wielu początkujących pozwala przeciwnikom na łatwe zdobycie tej przewagi. Kluczowe jest aktywne bronienie underhooków oraz szybkie ich odzyskiwanie w przypadku utraty.
2. Pozwalanie przeciwnikowi złapać głowę.
Kontrola głowy to jedna z podstawowych technik dominacji w BJJ. Gdy przeciwnik przejmuje kontrolę nad Twoją głową, ogranicza Twoją mobilność. Należy utrzymywać odpowiednią postawę i chronić głowę przed chwytem. Jeżeli przeciwnik cały czas próbuje kontrolować naszą głowę, to kontrujemy jego akcje z jednoczesnym zachowaniem czujności.
3. Brak kontroli nad stopami przeciwnika.
Zapominanie o stopach przeciwnika często prowadzi do utraty równowagi, a co za tym idzie – sweepa. Kontrolowanie stóp, zwłaszcza przy próbach przejścia gardy, jest niezbędne do zachowania stabilności oraz przechodzenia do lepszych pozycji – stosuj chwyty na kostkach oraz kontroluj kolana przeciwnika podczas walki.
4. Przekraczanie linii środkowej bez kontroli chwytu.
Pozwalanie, by Twoje chwyty przekraczały linię środkową ciała podczas przechodzenia gardy przeciwnika bez odpowiedniego zabezpieczenia, otwiera drogę do wielu kontrataków, tj. sweepy czy poddania. Kluczowe jest kontrolowanie, aby nie dopuścić do przekroczenia ręką/chwytem linii środka ciała przeciwnika – dotyczy to zarówno naszego błędu, jak i z inicjatywy przeciwnika. Jeżeli już się to zdarzy, to walcz o powrót do prawidłowej pozycji.
Błędy pozycyjne – klucz do sukcesu w BJJ.
Pozycje w brazylijskim jiu-jitsu (BJJ) to układy ciała, które definiują relację między dwoma zawodnikami, określając kontrolę, przewagę i możliwości ataku lub obrony. Każda pozycja ma swoje zasady i strategie, a celem jest dążenie do dominacji poprzez zdobywanie lepszych pozycji, które zwiększają szanse na poddanie przeciwnika. Równocześnie, BJJ kładzie nacisk na obronę i przejścia między pozycjami, co pozwala zawodnikom na utrzymanie równowagi między atakiem a ochroną przed zagrożeniami.
5. Odpychanie przeciwnika bez powodu.
Odpychanie przeciwnika w górę z pozycji dosiadu bez wyraźnej potrzeby często prowadzi do utraty kontroli nad naszymi ramionami i umożliwia przeciwnikowi wykonanie ataku. Jeżeli chcemy pracować odpychając przeciwnika, to musimy robić to w odpowiedni sposób, zachowując zasadę trzymania łokci blisko ciała.
6. Brak stabilności w pozycji żółwia.
W pozycji żółwia kluczowa jest szczelność i wykluczanie przestrzeni, dzięki której przeciwnik może próbować otwierać naszego żółwia. Początkujący często zostawiają zbyt dużo miejsca lub nie przewidują większego użycia siły przez przeciwnika, przez co łatwo tracę pozycje. Trzymaj łokcie blisko, a biodra nisko, jednocześnie kontroluj i przewiduj ruchy przeciwnika.
7. Otwieranie łokci.
Zbyt szerokie trzymanie łokci ułatwia przeciwnikowi wykonywanie sweepów i poddań. Trzymaj łokcie blisko siebie, zwłaszcza w defensywie.
8. Brak bieżącego poprawiania pozycji.
Nasza pozycja w trakcie przejścia gardy czy kontroli przeciwnika, jest nazywana w BJJ bazą. Nieustanna korekta bazy jest kluczowa do utrzymania przewagi w walce, gdy nasz przeciwnik się broni, atakuje lub próbuje uciekać. Musimy pamiętać, abyśmy dostosowywali naszą pozycję do tego, co aktualnie się dzieje, na bieżąco korygując nasze ruchy, przez cos sukcesywnie będzie wypracowywać przewagę.
Powszechne błędy w poddaniach i sweepach.
Sweepy w BJJ to techniki służące do odwrócenia pozycji, w których osoba znajdująca się na dole przechodzi na górę, uzyskując dominującą pozycję. Ich głównym celem jest nie tylko zmiana układu sił, ale też zdobycie punktów w systemie sportowym. Skuteczny sweep zazwyczaj opiera się na wykorzystaniu balansu przeciwnika, kontroli oraz odpowiedniego wyczucia momentu.
9. Przytrzymywanie nieskutecznych poddań.
Jeśli dana technika nie działa, nie warto trzymać jej na siłę. I nie mam tu na myśli idealnej obrony przeciwnika, bo najczęściej będzie nią ucieczka, a nie walka siła przeciw sile. Lepiej puścić nieskuteczną technikę i zmienić ją na inną, aby nie tracić bez sensu energii. Z czasem pojawią się wybory w walce, gdy przegrywamy na punkt, a ciągniemy nieskuteczną technikę – czas płynie, więc lepiej puścić i odrobić punkty w miarę możliwości.
10. Wysoko uniesione biodra.
Podnoszenie bioder zbyt wysoko podczas walki powoduje utratę równowagi i otwiera drogę do sweepów lub przejęcia pozycji. Trzymaj swoje biodra możliwie nisko, stale korygując swoją pozycję. Dotyczy to większości sytuacji w walce.
11. Brak kontroli postawy w zamkniętej gardzie.
Wracamy trochę do punktu, gdzie omawialiśmy naszą bazę. W trakcie próby przechodzenia zamkniętej gardy musimy zachować odpowiednią posturę – plecy proste, łokcie wąsko i kontrolujemy biodra. Naszym zadaniem jest nie dać się ściągnąć przeciwnikowi, abyśmy mogli skupić się na przejściu gardy. Pilnuj, abyś nie odchylał się do tyłu, co naraża Cię na proste wytrącenia równowagi, które doprowadzą do sweepa.
12. Otwieranie zamkniętej gardy bez powodu.
Nieuzasadnione otwieranie gardy często prowadzi do utraty pozycji. Przed otwarciem warto upewnić się, że mamy pomysł na dalsze ruchy – zmiana gardy, próba sweepa czy poddania.
Najczęstsze błędy defensywne w BJJ.
Defensywa w brazylijskim jiu-jitsu (BJJ) to zestaw strategii i technik mających na celu ochronę przed atakami przeciwnika, unikanie poddań i minimalizowanie strat pozycyjnych. Kluczowym elementem jest kontrola dystansu, zarządzanie energią oraz utrzymywanie odpowiedniej struktury ciała, aby uniemożliwić przeciwnikowi skuteczne założenie chwytu. Skuteczna defensywa nie tylko zapobiega przegranej, ale także stwarza okazje do kontrataków i przejęcia inicjatywy w walce.
13. Wciąganie do gardy bez kontaktu stopami.
Wciąganie do gardy bez kontroli (kontaktu) przeciwnika nogami to prosta droga do szybkiej utraty pozycji. Przed próbą wciągnięcia upewnij się, że masz odpowiedni kontakt z przeciwnikiem, dzięki czemu finalnie skończysz w gardzie, a nie wpadniesz w pozycję boczną czy dosiad.
14. Sięganie ręką do tyłu w zamkniętej gardzie
Próba otwarcia zamkniętej gardy chwytając ręką do tyłu naraża Cię na poddania i sweepy. Staraj się utrzymywać ręce z przodu, aby chronić szyję i ramiona oraz kontroluj swoją pozycję podczas próby otwierania zamkniętej gardy. Kiedyś tak uczono, ale na pewnym poziomie jest to za duże ryzyko.
15. Samodzielne przewracanie się.
Bardzo częsta sytuacja podczas próby przejścia jakiejkolwiek gardy, a czasem nawet podczas kontroli przeciwnika. Doprowadzenie do sytuacji, że sami siadamy biodrami na ziemi, bez większej ingerencji przeciwnika. Jest to prosta droga do utraty dominującej pozycji. Pilnuj swojej postury podczas walki i reaguj na ruchy przeciwnika, o czym wspominałem już wcześniej.
16. Niekończenie sweepów.
Rozpoczęcie sweepa to dopiero połowa sukcesu – bardzo często zdarza się, że wytrącimy przeciwnika z równowagi i nie idziemy za ciosem, czyli nie podejmujemy próby wstania, a ostatecznie kontroli pozycji. Nie możemy „podziwiać” naszych technik, musimy reagować w każdej sytuacji, gdy wytrącimy przeciwnika z równowagi – koniec sweepa jest wtedy, gdy znajdziemy się na przeciwniku.
17. Brak obrony szyi podczas duszeń.
W przypadku duszenia najważniejsze jest kontrolowanie rąk przeciwnika. Niewalczenie o dłonie sprawia, że poddanie staje się niemal nieuniknione. Pracuj głową i szyją, jednocześnie próbując kontrolować ręce przeciwnika, dzięki czemu może pojawić się szansa na ucieczkę z sytuacji podbramkowej.
18. Łapanie za samą głowę.
Chwytanie za samą głowę bez tzw. cross face podczas przejścia gardy, kończy się najczęściej poddaniem lub utratą pozycji. Pomińmy już sam aspekt niskiej skuteczności tego ruchu. Zamiast tego skoncentruj się na prawidłowym zabezpieczeniu pozycji z zastosowaniem odpowiedniego chwytu.
19. Zbyt wysokie pozycja na plecach przeciwnika.
Podczas kontroli pleców w pozycji żółwia, siedzenie zbyt wysoko prowadzi do łatwej utraty pozycji, z której po prostu spadniemy. Staraj się utrzymać ciężar nisko (biodra nad biodrami), aby zwiększyć stabilność i kontrolę, a także zmieniaj chwyty podczas prób ucieczki przeciwnika.
20. Brak ustanowienia czterech punktów kontaktu.
Cztery punkty kontaktu (dwie ręce i dwie nogi) pozwalają na skuteczną kontrolę przeciwnika podczas przejść gardy. Bez nich łatwiej o ucieczkę i ewentualny kontratak. Korzystaj z chwytów oraz wykorzystuj nogi (stopy, piszczele) do kontroli przeciwnika podczas przechodzenia gardy czy walki nią.
Jak uniknąć tych błędów w BJJ?
Regularne treningi – to klucz do rozwoju w każdej dyscyplinie sportowej. Nauka oraz konsekwentne doskonalenie nauczanych technik powoduje, że ruchy są płynne, a my sukcesywnie eliminujemy nasze błędy.
Analiza własnych sparingów – nagrywanie własnych walk czy technik nie musi służyć tylko do dzielenia się swoją pasją w social mediach. To cenne narzędzie, to zauważania błędów, których nie jesteśmy świadomi z punktu widzenia pierwszej osoby. Nagrywaj, analizuj i wyciągaj wnioski.
Praca nad siłą i kondycją – jak w każdym sporcie, przygotowanie fizyczne odgrywa kluczowa rolę również w BJJ. Gdy naprzeciw siebie staną przeciwnicy na podobnym poziomie technicznym, to pomijając szczęście w danym dniu, przewagę będzie miał ten lepiej przygotowany fizycznie.
Cierpliwość i pokora – każdy błąd to okazja do nauki, więc należy je traktować jako cenne doświadczenie, a nie problem sam w sobie. Świadomość naszych słabych stron to ważny krok, który poprawi poziom naszego BJJ.
- Materiały szkoleniowe – w dzisiejszych czasach Internet jest tak rozbudowany, że nie problem jest znaleźć nagrania interesujących nas technik w formie darmowej lub płatnej. Warto doskonalić swoją wiedzę teoretyczną, którą będziemy wprowadzać w praktykę.
Podsumowanie.
Błędy są nieodłącznym elementem nauki Brazylijskiego Jiu Jitsu, ale świadomość najczęstszych potknięć pozwala ich unikać i szybciej się rozwijać. BJJ to maraton, nie sprint – najważniejsze, aby się nie zniechęcać i nieustannie pracować nad techniką. Przedstawiłem Ci 20 najczęstszych błędów, które być może znasz albo właśnie unaoczniłem Ci problem, z którym borykałeś się od jakiegoś czasu.
